“TL faizleriyle iş yapıp işleri tersine çevirmek zor”
Pragma CEO’su Bedel Shahbaz şunları söyledi: “2023 zor başladı. İlk yarıyı bekleyerek geçirdik ve yılın pek iyi geçmeyeceğini düşündük ama ikinci yarı Pragma için çok iyi geçti. 1 milyar dolara yakın bir işlemi tamamladık. Türkiye geneline baktığımızda 2023 yılını 8 milyar dolarlık işlem hacmiyle kapattı. Bu, geçen yıla kıyasla yüzde 30’luk bir daralmaya işaret ediyor; “Ama dünyaya baktığımızda yüzde 25’lik bir daralma var” dedi.
“Enflasyon muhasebesi sonrasında şirketlerin gerçek performansını göreceğiz”
Bazı şirketlerin iyi performans gösterdiğini, bazılarının ise kötü performans gösterdiğini belirten Şahbaz, “Borsadaki halka açık şirketlere baktığımızda 9 aylık performanslarda kârların yüzde 60-70 oranında arttığını görüyoruz. Öte yandan maalesef enflasyonu ortadan kaldırdığımızda aslında performansın aynı kaldığını görüyoruz. “Enflasyon muhasebesi 1 Ocak 2024’te başlayacak ve ardından bankalar dışındaki şirketlerin gerçek performansını göreceğiz” dedi.
Finansmanın zorluğuna dikkat çeken Şahbaz, bahisle ilgili şunları söyledi:
“İlgiler çok yüksek. Faiz oranları ve enflasyon düşmeli. Orta Vadeli Plan çerçevesinde enflasyonun yüzde 64’ten yüzde 40’a ulaşması gerekiyor. Dünya aslında bununla mücadele ediyor ve zor bir oyun. Türkiye’de de yatırımlar erteleniyor, maalesef konkordatolar artıyor. 2024 de zor bir yıl olacak. 2023 yılında halka arzlar şirketlere can suyu oldu. Küçük yatırımcılar borsaya yöneldi ve şirketler bir şekilde finansman buldu.
TL faizlerle iş yapmak ve işleri tersine çevirmek çok zor. İhracatçıysanız esasen döviz kredisine başvuruyorsunuz, firmalar bu riski almak istemiyor. Artık herkes tasarruf döneminde, maliyetlerini düşürmeye, getirilerini artırmaya çalışıyor. Kâr artışına tekrar baktığımızda şirketler bu güçlü dönemi atlatmaya çalışıyor.
Daralmanın en büyük nedeni faiz ve enflasyondaki artış ile finansman maliyetlerindeki artış oldu. 2024’te hem dünyanın hem de Türkiye’nin birleşme ve satın almalarda daha yetkin olacağını düşünüyorum. “Jeopolitik gerilimler tedarik zincirini olumsuz etkiliyor. Çin’den tedariki kesmek isteyenler bir şekilde Türkiye’ye gelecek.”
“Özel sermaye fonlarından finansmanın artırılması gerekecek”
Şahbaz, 2024 yılında Türk firmalarını ne gibi zorlukların beklediği sorulduğunda, “Zorlu hedefler var. İlk yarıda bir de seçim dönemimiz var. Finansman çok pahalı olduğundan şirketler halka arzları benimsedi ve geçen yıl başarılı bir şekilde fon topladı. Elbette dünyada özel sermaye fonları alternatif bir finansman kaynağı ve şirketler buna başvuracak. Zaten dünyadaki işlemlerin yüzde 40’ı fonlarla destekleniyor. “Türkiye’de bu tür fonlardan finansmanın artırılması gerekecek ve tabii ki kur riskini de almamamız gerekiyor” yanıtını verdi.
Şahbaz, “Madencilik, sanayi ve teknolojiye yatırım yapmıştık. Varlık yönetimi faaliyetlerimizi girişim sermayesi yatırım fonları kurarak geliştirdik. İhracat odaklı, dünyaya açık, büyüyen, kârlı, güçlü ortaklara sahip şirketlere yatırım yapmayı hedefliyoruz. Sahip olduğumuz 3 sanayi firmasına 1 firmayı daha ekliyoruz. Kurumsal yatırımcılar teknoloji fonumuza yatırım yaptı. Sahip olduğumuz teknoloji şirketi sayısını 5’e çıkardık. “Teknolojinin sürdürülebilir kısmı ve sanayinin ihracata yönelik kısmı 2024 yılında öne çıkacak alanlardır” dedi.
